
انواع کود شیمیایی
معرفی
راهنمای جامع آشنایی با کود شیمیایی
کود شیمیایی به سرعت به یک پدیده جهانی تبدیل گشته است. همه ما بر این امر واقف هستیم که گیاهان موجودات زندهای هستند و برای رشد و نمو، مواد مورد نیاز خود را از خاک دریافت میکنند ولی خاک همواره پاسخگوی تمام نیاز گیاهان نبوده و باید با اضافه کردن مواد مختلفی به آن سرعت رشد گیاهان را تسهیل ببخشیم. با توجه به افزایش روزافزون جمعیت انسانها، تأمین امنیت غذایی با استفاده از منابع محدود، چالشی بسیار جدی محسوب میشد و به همین دلیل، فعالان صنعت کشاورزی به تکاپو افتادند تا درصدد حل این مشکل برآیند. یکی از راهحلهای پیشرو استفاده از کودهای شیمیایی است. ورود این کودها به صنعت کشاورزی باعث افزایش کیفیت و سرعت بهرهوری گیاهان مختلف شد. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل کود شیمیایی و انواع آن بپردازیم.
استفاده از کود شیمیایی در کشاورزی
به طور کلی به هر نوع مادهای که به تقویت و حاصلخیزی بستر رشد گیاهان کمک کند، کود نامیده میشود. کودهای شیمیایی یکی از رایج کودهای مصرفی در کشاورزی محسوب میشوند که براساس عناصر مختلف تشکیل دهنده، دسته بندی میشوند. به دلیل وجود عناصر معدنی در کود شیمیایی، تجزیه و جذب آنها توسط گیاه با سرعت بالایی انجام میپذیرد و به همین دلیل باعث افزایش سرعت رشد گیاه شده و کیفیت محصول آن را نیز بهبود میبخشند. ورود این کودها به کشاورزی پس از انقلاب صنعتی رخ داد و به همین دلیل میتوان گفت که یکی از اولین صنایعی که پس از انقلاب صنعتی دچار تغییر و تحول جدی شد، صنعت کشاورزی بود. کود شیمیایی در اشکال مختلفی همچون مایع و پودر تولید میشود. کودهای مایع اغلب با آب، رقیق میشوند و برای پخش آنها از شیلنگ استفاه میشود. کودهای پودری شکل به صورت دستی پخش میشوند و برای جذب کامل نیاز به آبیاری دارند.
ترکیبات کود شیمیایی
در ساخت کود شیمیایی از ترکیبات مهم و حیاتی مورد نیاز رشد گیاهان استفاده میشود و برهمین اساس کودهای شیمیایی به دو دسته عناصر پر مصرف گیاه و عناصر کم مصرف گیاه دسته بندی میشوند. مواد تشکیل دهنده هر یک از کودها عبارتند از:
عناصر پرمصرف
ازت – فسفر – پتاس – منیزیم – کلسیم
عناصر کم مصرف
آهن – روی – مس – منگنز- بور- گوگرد

گیاهان به عناصری که از آنها نام بردهایم برای رشد خود نیاز دارند و اگر برخی از عناصر کم باشند، گیاهان دچار مشکل شده و نمیتوانند به خوبی رشد کرده و به بار بنشینند. پس لازم است که کشاورزان ابتدا با استفاده از آزمایش خاک به کمبودهای زمین کشاورزی خود پیببرند و سپس نسبت به خرید کود شیمیایی اقدام کنند. همان طور که از نام کود عناصر پر مصرف مشخص است، این نوع از کودها بیشترین میزان استفاده و تاثیر ممکن را در کشاورزی داشته و عناصر موجود در آنها، بیشتر فعالیتهای حیاتی درون گیاه را کنترل میکنند. اما در خصوص عناصر کم مصرف باید گفت که در خاکهای خشک که معضل کمبود آهن و منگنز بیشتر احساس میشود، استفاده میشوند. البته گوگرد به عنوان یک استثنا شناخته میشود و کمبود گوگرد معمولا در خاکهایی در معرض شستشوی زیاد هستند، احساس میشود. به طور کلی یکی از مهمترین نکاتی که پیش از اضافه کردن کود باید به آن توجه کرد، میزان PH خاک است و به همین دلیل توصیه میشود که آزمایش خاک زمینهای کشاورزی در فواصل زمانی معین، در دستور کار قرار گیرد. حال اگر موافق باشید، پس از معرفی کود شیمیایی و مهمترین ترکیبات آن، به معرفی پرمصرفترین نوع کود شیمیایی بپردازیم.
کود شیمیایی سیاه
بر اساس آمارهای موجود بیش از ۵۰ درصد منابع غذایی جهان تحت تاثیر کودهای سیاه تولید میشود پس میتوان گفت که کود شیمیایی سیاه پرکابردترین و پرطرفدارترین کود شمیمیایی جهان در صنعت کشاورزی به شمار میرود. مهمترین موارد مربوط به کود سیاه عبارتند از:
خواص کود شیمیایی سیاه:
کود سیاه به کود فسفر نیز معروف است و در رشد و نمو گیاه، مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماریها، رشد ریشه گیاه و سرعت رشد دانه بسیار موثر است و به همین ترتیب زمان گلدهی و به ثمر نشستن گیاه را نیز کاهش میدهد.
انواع کود شیمیایی سیاه:
کودهای سیاه انواع مختلفی دارند که هرکدام روش تولید خاص خود را دارد و فرایند تولید این نوع از کودها نیز در آزمایشگاه، نیاز به دقت و زمان کافی دارد. مهمترین انوع کود سیاه عبارتند از:
- سوپر فسفات
- فسفات آمونیوم
- نیترو فسفات



نحوه تشخیص نیاز گیاه به کود شیمیایی سیاه
کود شیمیایی سیاه زمانی برای گیاه ضروری است که علائم کمبود فسفر در گیاه نمایان شود. مهمترین این علائم عبارتند از:
- تغییر رنگ برگها و باریکترشدن آنها
- کاهش مقاومت گیاه در برابر آبیاری با آب سرد
- تغییر رنگ برگهای قدیمی به قهوهای و ریخته شدن آنها
- کاهش تعداد برگها و دانهها
- افزایش دانههای پوک
- پایین آمدن سرعت رشد گیاه و باریک شدن ساقهها
میزان مصرف کود شیمیایی سیاه
میزان مصرف کود شیمیایی سیاه مانند سایر کودهای شیمیایی اندازه مشخصی دارد که توسط کارشناس تعیین میشود. برای تعیین میزان مصرف باید فاکتورها و عواملی را همچون نوع آب و هوای منطقه، نوع خاک، میزان آب و….را در نظر گرفت. خاک زراعی باید ابتدا در آزمایشگاه مورد بررسی قرارگرفته و سپس توصیههای لازم به کشاورز توسط کارشناس کشاورزی داده شود. علاوه بر این موارد باید زمان مناسب اضافه شدن کود به گیاه را نیز در نظر گرفت.
کامل ترین کود شیمیایی
کود کامل شیمیایی یکی از محبوبترین کود های شیمیایی بوده که برای تامین عناصر اصلی مورد نیاز رشد گیاه، میتوان درهرشرایطی از آن استفاده کرد. مهمترین عناصر تشکیل دهنده این کودها عبارتند از: نیتروژن، فسفر و پتاسیم که در کودهای مختلف با نسبتهای متفاوتی تولید میشوند. دلیل نامگذاری آن به عنوان کود کامل این است که هر سه عنصر ذکرشده در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت، مورد نیاز گیاه است و وجود آنها در یک منبع، نیاز کشاورزان را به خرید کودهای مختلف برطرف میکند. البته یک مورد استثنا در خصوص عدم استنفاده از این کود وجود دارد و آن به زمان گلدهی گیاه مربوط میشود. برخی از انواع این کودها از قابلیت حل شدگی در آب برخوردار بوده و به همین دلیل میتوان از طریق محلول پاش یا اسپری، این کود را به گیاه اضافه کرد. لازم است بدانید که پیش از استفاده از این کود باید ابتدا خاک بستر گیاه را آزمایش کنید و سپس با توجه به کمبودهای خاک اقدام به تهیه و اضافه کردن کود به خاک کنید.
.
قیمت کود شیمیایی

سولفات روی، اوره پتاس گوگردی، نیتروژنه فسفاته، کود اوره گوگردی، دو سولفات آهن منیزیم، دو سولفات پتاسیم منیزیم، کود پتاسه % ۴۰، کود کامل ۴۰-۴۰-۱۰
با توجه به نیاز روزافزون بازارهای داخلی و بینالمللی به عرضه هرچه بیشتر انواع کودهای شیمیایی شرکتهای بزرگی چه در بازار ایران و چه در بازارهای جهانی مشغول رقابت با یکدیگر در این زمینه هستند. متاسفانه به علت نوسانات بالای نرخ دلار در چند سال گذشته نمیتوان قیمت ثابتی را برای کودهای شیمیایی در نظرگرفت و با توجه بالا رفتن نرخ ارز قیمتهای هرسال نسبت به سال قبل با رشد چشمگیری مواجه میشود.
کود کامل شیمیایی یکی از محبوبترین کوهای شیمیایی بوده که برای تامین عناصر اصلی مورد نیاز رشد گیاه، میتوان درهرشرایطی از آن استفاده کرد. مهمترین عناصر تشکیل دهنده این کودها عبارتند از: نیتروژن، فسفر و پتاسیم که در کودهای مختلف با نسبتهای متفاوتی تولید میشوند.
کود سیاه به کود فسفر نیز معروف است و در رشد و نمو گیاه، مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماریها، رشد ریشه گیاه و سرعت رشد دانه بسیار موثر است و به همین ترتیب زمان گلدهی و به ثمر نشستن گیاه را نیز کاهش میدهد.